ZiyoNET › Таълим муассасалари › Мутахассисликлар каталоги

Ветеринар

Касб таърифи	Ветеринар касбининг асосий йўналиши - ҳайвонларни даволаш, бироқ шу билан бир қаторда касб тавсифига антропозoонозлар - инсон касалликлари билан яқин бўлган касалликлар билан курашиш. Қишлоқ хўжалигида бу каби мутахассис ҳайвонлар озуқаси таркибидаги кимёвий қўшимчаларни назорат қилади, зеро бундай ифлосланган озуқа манбаи йиғилиб турли хил касаллликларни келтириб чиқариши мумкин. Шу билан бир қаторда ватеренар гўшт, сут ва бошқа турдаги мол маҳсулотларини ўз назорати остига олади.
Касб тарихи	Ветеренария фан сифатида 19 асрниг бошларида анатомия, физиология ва шунга ўхшаш йўналишларда сезиларли ютуқларга эришилган вақтда ташкил топган. Ўша вақтларда ветеренардан маслаҳатлар олиш мумкин бўлмаганлиги табиий ҳол, ҳатто у вақтлар бундай шифокор ҳам бўлмаган - фақатгина юз йиллар ўтиб ҳайвонларга оддий муолажалар кўмагида тиббий ёрдам бера оладиган табиблар пайдо бўла бошлади. Кейинчалик эса ҳайвонларни даволаш мақсадида яна жиддийроқ бўлган муолажаларни амалга ошира оладиган моҳирлар пайдо бўла бошладилар. Ҳайвонларни даволаш ҳақида биринчи маълумотлар қадим грек ва ҳинд олимлари ишларида ёзиб ўтилган. “Ветеринар”, “Ветеренария” тушунчаларини илк бор Рим олими Калумелла ўз ижод фаолиятида ёзиб қолдирган. Бироқ ҳайвонларни даволаш ҳақидаги кўп маъумотлар хурофот (ирм-чирим), уйдирмаларга асосланган бўлган. Умуман олганда ҳайвонларни даволаш йўналиши ривожланмаган ҳолда бир маромда бўлиб келган. У вақтларда ветеринар ички сезгиларига асосланган ҳолда ўз маслаҳатларини бера олган. Ветеринария мидицинасининг илмий асоси 18 асрларда Европада, кейинчалик олий ўқув юртига айлантирилган ветеринар ўқув муассасаларининг очилишига бориб тақалади. Мазкур олий ўқув юртларининг кафедраларида ҳайвонлар анатомияси ва физиологияси ҳақидаги билимларни тизимлаштиришга кўмаклашувчи махсус илмий тадқиқотлар олиб борила бошлади. Шу билан бир қаторда этнология, ички потология, ҳайвонлар чалиниши мумкин бўлган касалликларни диагностика қилишга ҳам катта эътибор қаратилган.
Фаолият турлари	Ветеринар врачи, ветеринар фельдшери, чорвачилик мутахассиси, зоотехник.
Иш жойлари	Бу касб эгалари ветеринар клиникалари ва дорихоналарида мутахассис лавозимида, чорвачилик моллари учун озуқа маҳсулотларини ишлаб чиқарувчи ва реализация қилувчи ташкилотларда, фермалар, зоопаркларда, циркда ва ҳайвонлар боқиладиган бошқа жойларда ишлашлари мумкин. Бундан ташқари, ветеринарлар назорат қилувчи ташкилотларда чорва-молларига етказилиб берилаётган озуқа маҳсулотини назоратчиси сифатида ҳам ишлашлари мумкин.
Мутахассисликка қаратилган малакалар	Ветеринар ишини ўрганишни истаган инсон биология, зоология, физика ва математика фанларини яхши билиши керак. У ҳайвонларнинг организм тузилишини, уни ривожланиши ва ҳаёт фаолиятини билиши керак. Бундан ташқари ҳайвонлар организмига таъсир кўрсатувчи биологик, физик ва химик омиллар ҳақида билимларга эга бўлиши керак. Касаллик келиб чиқиш омиллари, касаллик аломатлари, организмда бўлаётган ўзгариш жараёнини аниқлаш, шунингдек, тўғри ташҳис қўйган ҳолда даволашнинг тўғри усулларини қўллаш орқали самарали даволашни билиши керак.
Мутахассислик йўналишнинг шифри	3640101