| Касб таърифи | Кинолог сўзи грек тилидан олинган бўлиб, kyon - ит ва logos - ўқиш деган маънони билдиради. Кинолог - итларни кўпайтириш, парвариш қилиш ва ҳайвонларни ўргатиш бўйича мутахассис. Кинологлар ҳид билиш қобилияти, физик кучи ва тезлигига, қонун ҳимояловчи ва қутқарув органларига ёрдам бера олишларига қараб жангчи ва овчи итларга асосий эътиборни қаратадилар. |
|---|
| Касб тарихи | Кинологияни грек тилидан сўма-сўз таржимаси - “итлар ҳақидаги илм” деб таржима қилинади.
Кинологиянинг тараққий этиши итнинг инсон томонидан биринчи маротаба қўлга ўргатилган вақтидан бошланган. Инсонлар, улар учун овчи, дўст ва ёрдамчи бўлган итлардан энг ақлли, энг чидамли ва қулоқ соладиганларини кейинчлик кўпайтирганлар. Бундай итларга очарчилик вақтида ҳам яхши боқув берганлар. |
|---|
| Фаолият турлари | Итчилик хўжалигида уч йўналиш бор: ҳизматчи (ҳарбий, қўриқлаш, подачи, салт, патронаж ва ҳ.з.), овчи (овчиликка оид ва спортга оид) ҳамда декоратив. Кинологлар одатда ушбу уч йўналишдан бирини мутахассиси бўлиб чиқадилар.
Кинолог итларни кўпайтириш билан шуғулланаётганида ҳайвоннинг ташқи кўриниши, тузилиши ва соғлигъига катта эътибор қаратиши лозим. Ит болалари зотининг стандартларига мос келашини кузатади, маълум бир ҳусуссиятларга эга янги зотни етиштириши мумкин.
Хизматчи итчилик хўжалиги ҳайвонлар парвариш қилинадиган, кўпайтириладиган, қўриқланадиган жойда ожизлар учун етакловч-итлар, қутқарувч-итлар ёки ҳизматчи-искович итларни коъпайтириб, боқилади ва тарбиялайди (ҳайвонлар парвариш қилинадиган, кўпайтириладиган, қўриқланадиган жойнинг ихтисослигига боғлиқ ҳолда).
Инструктор-кинологлар итларни қулоқ солишга оъргатиш, буйруқларни тўғри бажаришга ўргатиш билар шуғулланадилар. Бу каби мутахассислар ҳайвонлар парвариш қилинадиган, кўпайтириладиган, қўриқланадиган жойларда, итчилик хўжалигида ёки бўлинма тартибида ишлайдилар.
Айтиш жоизки, итларни ўргатиш йўналишлари турлича бўлиши мумкин. Хизматни овчарка ёки лабрадор деб номланувчи зотларга оид хизмат итларигина эмас, балки бошқа зотларга оид итлар ҳам адо этишлари мумкин.
Масалан, той-спаниел турига оид декоратив кучукчани уйлардаги зарарли моғор (пўпанак)ларни қидириб топишга ўргатиш ёки даволовчи ит сифатида тарбиялаш мумкин. Канис-терапия, шунингдек ит терапияси ёки шифобахш кинология деб атайдилар ва у Даун хасталиги, ДЦП ва бошқа неврологик касалликлари билан оғриган болаларни тарбиялашда яхши кўмакчидир. |
|---|
| Иш жойлари | Ит ўргатувчиларининг одатдаги иш жойлари бу - Ички ишлар бошқармаси, армия, қуролли кучлар, божхона ва чегара хизматлари, аэропортлар, фавқулодда вазиятлар вазирлиги (ФВВ), илмий-тадқиқот институтлари ва лабораториялар, итларни кўпайтириш парвариш қилиш, ва қўриқлаш жойлари, итчилик мутахассислари клубларидир. |
|---|
| Мутахассисликка қаратилган малакалар | Агар итшунос ҳайвонлар парвариш қилинадиган, кўпайтириладиган, қўриқланадиган жойда ишласа, хаваскор ит мутахассислари клубига раҳбарлик қилса ёки бошловчиси бўлса, у ўзи ишлаётган зот (ёки зотлар)нинг ўзига хос ҳусусиятларини, ҳар бир ит боласининг насл-насабига оид чигалликларнинг фарқига муфассал боради.
У ит руҳиятини тушуниши, унинг анатомия ва физиологиясини билиши лозим.
Касбий “кучуквозлар” айтишларича, ҳақиқий итҳунос итларни парваришлаш, ўргатиш ва ветеринария соҳаларида билим ва тажрибага эга бўлиши лозим. Ҳар ҳолда, у биринчи ветеринария ёрдамини кўрсата олиш зарур. |
|---|
| Мутахассислик йўналишнинг шифри | 3640102 |
|---|
