- Муассасалар17925
- Фанлар академияси37
- Олий таълим муассасалари118
- Коллежлар1386
- Лицейлар123
- Мактаблар9728
- Республика мактаблари9
- Махсус мактаблар0
- Мусиқа-санъат мактаблари319
- Спорт мактаблари244
- Футбол мактаблари30
- Санатория мактаблари21
- “Баркамол авлод” марказлари211
- Меҳрибонлик уйлари24
- Нодавлат мактаблари31
- Малака ошириш институтлари2
- Боғчалар4915
- “Камолот” ташкилотлари233
- Олий ўқув юртидан кейинги таълим0
- Чет эл таълим муассасалари0
- Музейлар0
- Чет эл ОТМлари0
Ганч бўйича уста-рассом
Касб таърифи | Ганч бўйича уста-рассом - лой ёки керамикадан буюм ясовчи устадир. Умуман олганда лой бу ўзбекча атама, керамика эса юнонча сўз бўлиб, “керамос” айнан шу - лой маъносини билдиради. Турли таркибдаги ёқиш тузимига кўра ва лойнинг таркибий ҳусусиятлари ганч бўйича уста-рассом буюмлари, терракота ва бошқалар керамика атамасини англанади. |
---|---|
Касб тарихи | Энг биринчи ганч бўйича уста-рассом буюмлари эрамиздан аввалги даврларда қўлда ясалган ва нотўғри шаклда бўлган. Кейинчалик эса ганч бўйича уста-рассом ускунасидан фойдаланган ҳолда ясалдан тўғри шаклдаги идишлар учрайди. Ушбу буюмларнинг аниқ қайси вақтда яратилгани аниқмас, аммо Иэремияда (18.3): “ганч бўйича уста-рассом уйида қадам босгандим, у эса ганч бўйича уста-рассом ускунасида ишлаётган эди” Осиё халқаридан хитойликлар эрамиздан аввалги 2000 йил илгари нафақат лойдан ясалга идишларни, балки чинни идишларни ҳам ясаганлар, бу эса ганч бўйича уста-рассом буюмлари энг аввал Хитойда анча вақт илгари таркиб топганидан далилдир. Ҳар бир халқнинг ганч бўйича уста-рассом буюмларини кўрганда унинг ишлаб чиқариш равнақининг қай даражада эканлигини кўриш мумкин. Мисол учун Марказий Африкадаги маълум қабилаларнинг халқлари ХХ асрнинг бошларида қўлда ясаган тувакларни қуёшда қуритганлар, сўнгра тувакни ичи ва устига сомон солиб оловда ёқиб пиширганлар. VIII асргача Европада ганч бўйича уста-рассом буюмларини ишлаб чиқариш паст даражада эди, унинг ривожида Испаниянинг маврлари туртки боълишган. Деворни сувоқлаш учун моължалланган сирланган плиталар тайёрланган ва ҳудди шундай ерга ётқилизган коък ёки тоъқ жигаррангдаги плиталар Гренада, Алгамб, Алкасар ва шу каби шаҳарларда учрайди. XIII ва XV аср ганч бўйича уста-рассомчиликнинг энг гуллаган даврини оъз ичига олади, айни шу даврда Италияда маёлика ихтиро қилингандан сўнг ганч бўйича уста-рассом соҳаси анча ривожланди. |
Фаолият турлари | Ганч бўйича уста-рассом буюмларини ишлаб чиқариш технологияси ўз ичига уч асосий синфларни олади: • Қурилиш ғиштларини ишлаб чиқариш; • Турли хилдаги бўртиб ишланган безаклар эга бўлган лой ёки тош идишларни ишлаб чиқариш (ўтга чидамли ғиштлар, ретортлар, кафеллар, трубалар ва шунга ўхшаш буюмлар); • Уйда ишлатишга мўлжалланган, нафис ишланган фаянсга оид ва чинни буюмларни ишлаб чиқариш. |
Иш жойлари | Ганч бўйича уста-рассом керамикадан буюм ишлаб чиқарувчи сехларда ишлайди. Унинг иш фаолияти оғир меҳнатни талаб этади. У аниқ белгиланган тартибдаги иш соатида ишлайди. |
Мутахассисликка қаратилган малакалар | Ганч бўйича уста-рассом: турли лой массасининг таркиби ва ҳусусиятини, техник жараённи обдон билиши, ганч бўйича уста-рассом ускунасида буюм ясашни усул ва техникасини, ганч бўйича уста-рассом печига маҳсулотни киритиш усулларини, композицияни асосининг тарихини билиши керак. Ганч бўйича уста-рассом касбини касб-хунар коллежалрида ўрганиш мумкин. |
Мутахассислик йўналишнинг шифри | 3211203 |